راز عملکرد بهینه موتور خودرو در دو عامل کلیدی نهفته است: ترکیب مناسب سوخت و هوا و تنظیم زمانی دقیق جرقه‌زنی در محفظه احتراق. برای دستیابی به این دو هدف، کامپیوتر خودرو (ECU) نیازمند جمع‌آوری و پردازش داده‌ها از عملکرد اجزا و بخش‌های مختلف موتور است. در میان سنسورهای مختلفی که به این وظیفه مشغول هستند، سنسور اکسیژن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. خرابی این سنسور می‌تواند به طور قابل توجهی نسبت ترکیب سوخت و هوا را تحت تأثیر قرار دهد و به دنبال آن، مجموعه‌ای از مشکلات مختلف در عملکرد موتور نمایان خواهد شد. اهمیت بالا و عملکرد حیاتی این قطعه سبب شده است که در این مقاله به تحلیل نشانه‌ها و علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو بپردازیم.
رزرو خدمات فنی
فیلد های "*" اجباری هستند
دلایل اصلی خرابی سنسور اکسیژن خودرو چیست؟
در ابتدا لازم است که به‌بررسی علت خرابی سنسور اکسیژن خودرو بپردازیم. سنسور اکسیژن یکی از اجزای کلیدی در سیستم کنترل آلایندگی خودرو است که وظیفه اندازه‌گیری مقدار اکسیژن موجود در گازهای خروجی موتور را بر عهده دارد. عمر مفید این سنسور معمولاً به اندازه نیمی از عمر خودروی صفر است و در حالت عادی شما تنها یکبار در طول عمر خودرو به تعویض آن نیاز خواهید داشت. با این حال برخی عوامل می‌توانند باعث خرابی زودهنگام این قطعه شوند.
از جمله مهم‌ترین دلایل خراب شدن سنسور اکسیژن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش شدید دمای گازهای خروجی: سنسور اکسیژن به‌عنوان یک قطعه الکترونیکی دارای آستانه تحمل دمایی محدودی است. اگر به‌دلیل مشکلات مختلف، دمای گازهای خروجی موتور از حد مجاز فراتر رود، این احتمال وجود دارد که سنسور دچار آسیب شود.
- تجمع آلاینده‌ها در سطح سنسور: کیفیت پایین سوخت و نشتی مایعات دیگر در خودرو می‌تواند باعث تجمع کربن و آلاینده‌ها در سطح سنسور اکسیژن شود. این تجمع می‌تواند عملکرد سنسور را تحت تاثیر قرار دهد و در نتیجه موجب خرابی آن گردد.
- آسیب به واشر منیفولد اگزوز: وظیفه هدایت گازهای خروجی به سمت اگزوز بر عهده واشر منیفولد است. در صورتی که این واشر دچار آسیب شود، سنسور اکسیژن ممکن است با حجم بالایی از گازهای آلاینده تماس پیدا کند که این نیز احتمال خرابی آن را افزایش می‌دهد.
8 علامت خرابی سنسور اکسیژن خودرو
همانطور که گفتیم سنسور اکسیژن یکی از اجزای حیاتی سیستم احتراق در خودرو است که وظیفه اندازه‌گیری میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی را بر عهده دارد. این سنسور به واحد کنتر موتور اطلاعاتی را درباره ترکیب سوخت و هوا می‌دهد تا نسبت به بهینه‌سازی فرایند احتراق اقدام کند. خرابی این سنسور می‌تواند منجر به مشکلات متعددی در عملکرد خودرو شود. در ادامه به بررسی ۸ علامت خرابی سنسور اکسیژن پرداخته می‌شود که باید به آن‌ها توجه داشته باشید:
مشاوره رایگان
فیلد های "*" اجباری هستند
1. روشن شدن چراغ چک
یکی از بارزترین نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن، روشن شدن چراغ چک موتور است. ECU با دریافت اطلاعات نادرست از سنسور اکسیژن، چراغ هشدار را روشن می‌کند. در بعضی موارد، ممکن است این چراغ به دلایل دیگری نیز روشن شود، اما اگر به‌طور مداوم روشن باشد، باید به بررسی و عیب‌یابی سنسور اکسیژن پرداخته شود.
2. بالا رفتن مصرف سوخت
اگر متوجه شده‌اید که مصرف سوخت خودرو شما به‌طرز غیرطبیعی افزایش یافته است، احتمالاً مشکل از سنسور اکسیژن است. سنسور خراب نمی‌تواند میزان مناسب سوخت و هوا را فراهم کند و ممکن است در نتیجه، موتور برای جبران، سوخت بیشتری بسوزاند. این امر نه تنها به هزینه‌های بیشتری منجر می‌شود بلکه می‌تواند تاثیرات منفی بر روی محیط زیست نیز داشته باشد.
3. ریپ زدن و ناپایداری موتور خودرو
ریپ زدن خودرو، به معنای ناپایداری در عملکرد موتور است. اگر سنسور اکسیژن به درستی کار نکند ECU نمی‌تواند نسبت مناسب سوخت و هوا را تعیین کند و این مسأله می‌تواند باعث ریپ زدن موتور شود. این مشکل ممکن است به تضعیف قدرت موتور و کاهش عملکرد کلی خودرو منجر شود.
4. خروج دود غلیظ و بدبو از اگزوز
خروج دود تیره و غلیظ از اگزوز به‌عنوان یکی از علامت‌های خرابی سنسور اکسیژن شناخته می‌شود. اگر سوخت به‌درستی احتراق نداشته باشد بر اثر احتراق ناقص، دود غلیظی تولید می‌شود که می‌تواند بوی بدی داشته باشد. این نشانه نشان‌دهنده آن است که سنسور نمی‌تواند اطلاعات صحیحی را به ECU ارسال کند.
5. صداهای غیرعادی موتور
سروصدای غیرعادی موتور می‌تواند ناشی از اختلال در عملکرد سنسور اکسیژن باشد. اگر سنسور نتواند به‌خوبی عمل کند، ممکن است احتراق نیز به‌درستی انجام نشود که این امر می‌تواند باعث ایجاد سروصدای نامتعارف در موتور شود. این صداها معمولاً به صورت تیک تیک‌های غیرعادی بروز می‌کنند.
6. خراب شدن کاتالیست در اثر گرمای زیاد موتور
یکی از تبعات مهم خرابی سنسور اکسیژن، آسیب دیدن کاتالیست است. وقتی سنسور به‌درستی کار نکند نسبت سوخت و هوا بهینه نخواهد بود و این می‌تواند منجر به احتراق ناقص و تولید گرمای بیش از حد شود. این گرما می‌تواند آسیب جدی به کاتالیست وارد کند که خود هزینه‌های تعمیرات زیادی به همراه خواهد داشت.
7. گاز نخوردن خودرو
اگر خودرو شما در حین فشردن پدال گاز به‌درستی گاز نخورد و واکنش نشان ندهد یا حس کنید که خودرو قدرت لازم برای حرکت را ندارد، ممکن است مشکل از سنسور اکسیژن باشد. این مشکل به علت عدم تنظیم نسبت سوخت و هوا به وجود می‌آید و می‌تواند رانندگی را برای شما دشوار کند.
8. افزایش دور موتور هنگام درجا کار کردن خودرو
یکی دیگر از نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن، بالابودن دور موتور در حالت درجا است. اگر سنسور نتواند اطلاعات دقیقی را ارائه دهد، ECU ممکن است دور موتور را به‌طور نامناسب بالا ببرد. این امر می‌تواند موجب ایجاد فشار اضافی بر روی موتور و سایر قطعات شود و عمر مفید آن‌ها را کاهش دهد.
پیامدهای ناشی از خرابی سنسور اکسیژن خودرو
خرابی سنسور اکسیژن یکی از مشکلات جدی در خودروها به شمار می‌رود که پیامدهای مختلفی را به همراه دارد. یکی از بارزترین پیامدهای این خرابی، کاهش موفقیت رانندگان در فرآیند دریافت معاینه فنی است. در شرایطی که سنسور اکسیژن به درستی عمل نکند، میزان آلاینده‌های خروجی از اگزوز فراتر از حد مجاز می‌شود و این موضوع سبب می‌گردد که خودرو در تست رانندگی معاینه فنی قبول نشود. علاوه بر مشکلات مربوط به معاینه فنی، افزایش مصرف سوخت نیز از دیگر پیامدهای خرابی سنسور اکسیژن است. تجربیات نشان می‌دهد که این خرابی می‌تواند به افزایش حدود 40 درصدی مصرف سوخت منجر شود، امری که در شرایط اقتصادی کنونی قابل چشم‌پوشی نیست. همچنین خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند به آسیب‌های جدی‌تری همچون آسیب به کاتالیست و خرابی قطعات داخلی موتور منجر شود.
روش‌های پیشگیری از خرابی سنسور اکسیژن خودرو
به منظور پیشگیری از خرابی سنسور اکسیژن، رعایت نکات خاصی به رانندگان توصیه می‌شود. یکی از این نکات، عدم نگهداری طولانی‌مدت خودرو در حالت درجا است. همچنین، اطمینان از سلامت سیستم خنک‌کننده موتور و تعویض به‌موقع روغن موتور می‌تواند به عملکرد بهتر این سنسور کمک کند. در خصوص زمان تعویض سنسور اکسیژن، این قطعه به عنوان یک واحد الکترونیکی قابلیت تعمیر ندارد و در صورت خرابی، تنها راه‌حل، تعویض آن است. برای خودروهای نو، عمر مفید سنسور اکسیژن معمولاً بین 100 تا 160 هزار کیلومتر تخمین زده می‌شود، در حالی که برای خودروهای قدیمی‌تر که مسافت بیشتری را طی کرده‌اند، این عمر به 50 تا 80 هزار کیلومتر کاهش می‌یابد.
نتیجه‌گیری
سنسور اکسیژن نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح موتور و کاهش مصرف سوخت دارد. شناختن علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو می‌تواند به رانندگان در شناسایی سریع‌تر مشکلات و جلوگیری از آسیب‌های جدی کمک کند. در صورتی که هر یک از این علائم را مشاهده کردید، توصیه می‌شود به یک مکانیک معتبر مراجعه کنید و خودرو را مورد بررسی قرار دهید. برای دریافت مشاوره‌های تخصصی از تعمیرکاران خبره نیز می‌توانید با ما در طهران موتور در تماس باشید.
